Kaya Bahçesi
KAYA BAHÇELERİ HAKKINDA
Kaya bahçelerinin belli bir standardı ya da şablonu yoktur. Kimi zaman bahçe girişlerinde, kimi zaman su öğesinin yakınında. Bazen de düz bir çim alanda monotonluğu kırmak için tasarlanabilirler. Ama hangi anlayışla ve nasıl düzenlenmiş olurlarsa olsunlar sadelik ve doğallık prensiplerinden de asla ödün vermezler.
Bir peyzaj düzenlemesinde kayabahçesinin tercih edilmesindeki en önemli sebeplerden biri, bir kez tasarlandıktan sonra asgari düzeyde bakıma ihtiyaç duymasıdır. Tasarımın en temel ilkesi ise seçilen doğal kayalar ve onlarla birlikte kullanılacak bitkilerin uyumlu bir birliktelik sergilemeleridir. Düzenlemede ne kayalar baskın olmalı ne de bitkiler ön plana çıkmalıdır. Bu nedenle her iklim ve toprak yapısına uygun, çok boylanmayan ve disipline edilebilen bitkiler tercih edilmelidir. Tasarlanacak arazi belirlendikten, drenaj ve aydınlatma gibi alt yapı sorunları çözüldükten sonra sıra toprak yapısının belirlenmesi, kaya ve son olarak da bitki seçimine gelmelidir.
KAYA SEÇİMİ
Kayaların bahçelerin estetik unsurları olduğu düşüncesinden hareket ederek ebadı ne olursa olsun, büyük bir titizlikle seçilerek kullanılmalıdır. Düz formlu olmayan büyük kayalar mekanda daha doğal ve çekici bir görünüm yaratacaklardır. Ama mekanın ebadına ya da taşın yapısına göre küçük boyutlu olanları da tercih edilebilir. Örneğin kireç taşı yumuşak ve nemi ileten geçirgen yapısıyla bitkilerin kayaların arasından geçerek büyümesine izin verir. Dere yataklarından, deniz kenarlarından ya da dağlardan seçilen doğal kayalar daha etkileyici görünüm sergilerler. Kurşuni, turkuaz veya açık renkli olanlarla kare ve dikdörtgene yakın formdaki kırınımlı kayalar bahçenize istediğiniz doğal tekstürü sağlayabilir. Aynı form ve benzer tekstürde olanlar ise simetri ve monotonluğa neden olacağından farklı doku, renk ve büyüklükteki kayaları kullanmanız daha iyi sonuç verecektir.
KAYA BAHÇESİNDE BİTKİLENDİRME
Bir kaya bahçesinde çok farklı çeşitte ve sayıda bitki kullanılmamalıdır. Bitkiler kayaların tamamlayıcısı olarak düşünülmeli ve bu nedenle de ön plana çıkmayacak bir yapıya sahip olmalıdırlar. Kaya bahçesinde kullanılacak bitkiler serin ve gölge ya da sıcak ve güneşli hava şartlarına dayanıklı, hem nemli hem de kuru toprakta yetişebilen türler arasından seçilmelidir. Ayrıca, bodur, boylanma yapmayan ve disipline edilebilen bitkiler tercih edilmelidir. Herdem yeşil bitkiler ise kaya bahçelerinin baş tacıdır. Kırmızı yapraklı Acer palmatum ‘Atropurpurea’, gümüşi ‘pittosporum tobira ‘tenuifolium’, Cotoneaster ve Yucca’lar renkli bir kaya bahçesinin vazgeçilmez türleridir. Piramidal formlu mazılar Thuja orientalis ‘Pyramidalis’ ile top mazılar Thuja orientalis ‘Aurea nana’ ise farklı biçimleri nedeniyle düzenlemeye çeşit zenginliği kazandırırlar.
NASIL TASARLANMALI?
Genelde eğimli alanlar, bahçe girişlerive su unsurunun yakınındaki bölgeler kaya bahçesi tasarlamak için daha uygundur. Kaya bahçeleri için ayrılacak alan e çok büyük ne de çok küçük olmalıdır. Eğer bahçenizde eğimli bir alan yoksa siz de eğimli bir mekan yaratabilirsiniz. Eğimin %18-25 arasında olması hem fonksiyonel hem de görsel açıdan iyi sonuç verecektir. Kaya bahçesini tasarlamaya başlamadan önce aydınlatma problemini çözme için elektrik hattının yerleştirilmesi, sulama-damlama sistemi ve drenaj gibi alt yapı konularının mutlaka çözülmesi gerekmektedir. Farklı form ve tekstürdeki kayalar simetrik olmayacak, doğal anlayışla bir dizin oluşturacak biçimde yerleştirilmelidir. Bitki seçiminde ise, kayaları örtmeyecek, onlardan daha ön planda olmayacak yapıdaki türler tercih edilmelidir. Düzenlemede Chamaecyparis lawsoniana, Chamaecyparis obtusa’Nana Gracilis’ gibi her dem yeşil, ibreli bitkilerle, Dianthus ‘La Baurbaule’, Campanula gibi çiçek açan ve otsu türler kullanılabilir.
